علوم مختلف و ارتباط آنها با کیهان شناسی اخترزیست شناسی چیست؟

 نوشته: ا. جوزی

اخترزیست شناسی (Astrobiology) چیست؟

اخترزیست شناسی(AB) علم مطالعه ی سیر تکاملی حیات در عالم وجود است.این علم میان رشته ای – تحقیقاتی ‍‍پیرامون قابلیت سکنی در منظومه شمسی وسیارات خارج از آن بحث می کند.

جستجو درجهت:  « اثبات شیمی حیات اولیه ، زندگی برروی مریخ و دیگر اجرام سماوی در منظومه شمسی درمورد سرچشمه ی حیات ،سیر تکاملی حیات روی کره ی زمین» در محدوده ی این علم است. اخترزیست شناسی امکان استفاده ازعلوم فیزیک،شیمی،زیست شناسی سلولی و مولکولی،اکولوژی1،زمین شناسی و سیاره شناسی را فراهم می کند.این علم نیز همچون فلسفه در راستای اندیشیدن درمورد طبیعت و امکان زندگی درجهانی دیگر عمل می کند و به شناخت زیست کره ای کمک می کند که ممکن است متفاوت از زمین باشد.

ازنظر ریشه یابی لغوی اخترزیست شناسی از واژه های صورت فلکی ، حیات و مطالعه بوجود آمده استکه درمجموع علم مطالعه ی حیات در دیگر اجرام است.این سؤال که حیات در نقطه دیگری از کیهان وجود دارد یا خیر،یک موضوع معتبر از علم را برای پژوهش و تحقیق بوجود می آورد.یک ستاره شناس، اخترزیست شناسی را «مجموعه ای از فلسفه ی طبیعی برای ساخت فرضیه هایی درمورد مسائل ناشناخته در تئوری های علمی شناخته شده» می خواند.

عملکرد ناسا در راستای اخترزیست شناسی:« 1.حمایت از اولین پروژه ی تحقیقاتی (1959)  2.حمایت از پروژه ای برای یافتن حیات یا اثری از یک تمدن در سیاره ای دور(1971)  3. انجام 3 آزمایش برای مشاهده ی اثری از حیات بر سطح مریخ(1976)    4.پرتاب فضاپیمای wiking به فضا (1976)  » اکنون AB کانونی رشدیافته از ناسا است. موضوع موردبحث در جریان پژوهشهای AB زندگی بر سطح مریخ است: به دلایل تاریخ زمین شناسی (بنابر ادله متعدد وجود مقادیر قابل توجه آب بر سطح مریخ) و نزدیکی این سیاره به زمین. و بر همین اساس دو کاوشگر در نظر گرفته شد که هردو به مریخ فرستاده شدند،ولی نتایج هردو مردود شدند.در مأموریت بعدی یک بخش قوی AB برای مطالعه قمر یخی و منجمد مشتری درنظر گرفته شد با فرض وجود ٱب مایع در بخشی از این قمر، که خوشبختانه این مأموریت مردود نشد. اخیرا" فضاپیمایی برای بررسی قابلیت حیات میکروارگانیسم ها و تار یخچه ی وجود آب در آنجا در حال کاوش است.

یکی از فرضیه های علمی حیات روی سیارات دیگراین است که اکثریت اَشکال حیات که در کهکشان ما وجود دارد مشابه آنچه در کره ی ماست بر پایه ی کربن(C) است، درحالیکه ممکن است حیات بر پایه ای غیر از کربن نیز استوار باشد.وجود آب مایع که مولکولی مشترک بین این دو سیاره است و یک محیط مناسب راجهت شکل گیری مولکولهای پیچیده بر اساس کربن فراهم می کند،یک فرض مفید و سودمند است که بطور شگفت انگیزی می تواند جریان حیات را هدایت کند.

عناصر اخترزیست شناسی

مهمترین تحقیقات اخترزیست شناسی مرتبط با علم نجوم در مقوله کشف سیارات فراخورشیدی رخ می دهد. فرضیه ها می گویند: «حیات  روی زمین می تواند از سیاره های دیگر با ویژگیهای مشابه ناشی شود.» و در نهایت شمار بسیاری از ابزار و مأموریت ها یرای یافتن سیاره های شبه زمین طراحی شدند.هدف این مأموریت ها تنها کشف سیاره های هم اندازه ی زمین نیست، بلکه نور سیاراتی که ممکن است از نظر طیف سنجی بررسی شوند را نیز شناسایی می کنند.به کمک این آزمایشات ترکیب جو سیاره های فراخورشیدی ویا ترکیب سطحی آنها مشخص می شود و این داده ها مارا قادر به تشخیص احتمال یافتن حیات روی آن سیاره می سازد.

بیولوژی

مجراهای گرمایی باکتری های اکسترموفیل2  را پشتیبانی می کنند.مثل آنهایی که در محیط های بسیار اسیدی یا قلیایی یا بسیار گرم قادر به ادامه حیاتند که این باکتریها هسته ی اصلی پژوهش برای اخترزیست شناس ها هستند.محیط و راه های تکاملی این موجودات  مشخص می کند یک ترکیب بسیار پیچیده دارند که می توانیم به کمک آن دریابیم چگونه ممکن است حیات آنها در نقطه ی دیگری از کیهان توسعه یابد!!

سرچشمه ی حیات،جدای از بحث های تکامل حیات،میدان پیشرفت تحقیقات دیگر نیز می باشد.برخی ادعا کرده اند که شرایط اولیه ی زمین منجر به شکل گیری ماده ی آلی از ماده ی غیرآلی شده است.بنابراین تمام اشکال پیچیده ای بوجود آمده اند و امروز می بینیم از همین فرایند ایجاد شده اند.علیرغم پیشرفت در شیمی حیات اولیه،هنوز واضح نیست آیا حیات با چنین روشی می تواند روی زمین شکل بگیرد یا نه؟ تئوری پیشنهاد شده این است که "عناصرحیات"بر روی سیاره ای دیگر ویا حتی درفضای بین ستاره ای ،سیارکها و خرده سیارات بوجود آمده باشند و سپس به واسطه های مختلف به زمین حمل شده اند!!

 منابع:

1."About Astrobiology" NASA Astrobiology Institute. NASA January 21/2008//astrobiology.nasa.gov/about astrobiology/.Retrieved on 2008-10-20

2." Astrobiology " Maxmillian Science Library;Space Science..2006//www.bookrages.com                                                             

3.www.wikipedia.com                                                                                                                                                                                     

4.www.cosmoastrology.com/biology/cosmobiology-