چهارمین نشست علمی چارتاقی نیاسر از دریچه نجوم در رصدخانه دانشگاه کاشان برگزار شد.

بامداد روز سه شنبه ، یکم تیرماه 1389 ، همزمان با انقلاب تابستانی چهارمین نشست علمی چارتاقی نیاسر با حضور تعدادی از علاقمندان در رصدخانه دانشگاه کاشان برگزار گردید. رصد طلوع خورشید از بین ستونهای چارتاقی نیاسر بخش نخست این برنامه را تشکیل می داد. به علت وجود غبار صبحگاهی طلوع خورشید با چند دقیقه تاخیر مشاهده شد.

حاضرین که البته نسبت به برنامه های مشابه سالهای قبل کم تعداد بودند. در رصدخانه دانشگاه کاشان حضور پیدا کردند تا در خصوص این موضوع گفتگو نمایند . در ابتدا آقای صفایی کارشناس رصدخانه به تعریف پارامتر سعت المشرق پرداخت. و ضمن اشاره به چند متن قدیمی مفهوم آن را برای حاضرین تشریح نمود. ایشان ضمن بیان این نکته که سعت المشرق (یا سعه المشرق ) کمانی است بین نقطه طلوع هر جرم آسمانی نسبت به جهت شرق ناظر ، مقدار این پارامتر برای خورشید در مورد بناهای تقویمی مهم توصیف کردند. سپس با ارائه فرمولهای آن ، روش محاسبه آن را برای محل چارتاقی نیاسر توضیح دادند. سپس به تصحیحات لازم در خصوص اندازه گیری سعت المشرق در چارتاقی نیاسر پرداخت. ایشان به تاثیراتی همچون شکست نور خورشید در جو ، اثر ارتفاع از مناطق اطراف ، وجود کوهها در افق ناظر و اثر رطوبت و غبار صبحگاهی را مؤثر دانسته ، و اثراتی همچون تغییر اندازه ظاهری خورشید و تغییرات میل کلی زمین نا قابل چشم پوشی دانستند. سپس مقادیر محاسبه شده را با مشاهدات چهارساله خود در کنار این بنا مقایسه نمودند.
در ادامه به مشاهده طلوع خورشید ازبین ستونهای چارتاقی نیاسر برای مدت چند روز متوالی در انقلابین اشاره کرده و با ارائه عکسهای مستند این پدیده را تشریح کردند. در پایان  از جناب آقای رضا مرادی غیاث آبادی در خصوص ایجاد دیدگاهی نو نسبت به بناهای تاریخی مخصوصا چارتاقی ها تشکر کردند. و در خضوص نظریه ایشان گفتند شاید این نظریه نیاز به تکمیل و تصحیحاتی دارد.

طلوع خورشید ازبین ستونهای چارتاقی نیاسر در یکم تیر 1389

در ادامه آقای مرادی غیاث آبادی، ارائه دهنده نظریه کاربری نجومی چارتاقی های ایران به تشریح این نظریه پرداختند. ایشان مشاهده خورشید از بین چارتاقی ها را نه برای تنظیم تقویم بلکه به صورت نمادین روشی برای توجه به خورشید در آیین های باستانی ایران برشمردند. آقای غیاث آبادی که بامداد انقلاب تابستانی را در کنار چارتاقی بتخانه آتشکوه دلیجان بودند. و بعد از عکاسی از طلوع خورشید در این چارتاقی در رصدخانه دانشگاه کاشان حضور پیدا کردند. ضمن مقایسه چارتاقی بتخانه آتشکوه با چارتاقی نیاسر کاشان این دو بنا را به نوعی مکمل یکدیگر دانستند. و اشاره کردند در چارتاقی نیاسر انقلابین مشخص می شود. در صورتی که در چارتاقی بتخانه آتشکوه اعتدالین و احتمالا میان فصلها قابل تشخیص است. از این رو این دو بنا مکمل یکدیگرند. در پایان به انتقاد از مسئولان پرداختند. و چارتاقی ها را میراث دو هزار ساله ای دانستند که باید توجه بیشتری به آن ها بشود.

ارائه سخنرانی جناب آقای رضا مرادی غیاث آبادی در چهارمین نشست چارتاقی نیاسر از دریچه نجوم در در صدخانه دانشگاه کاشان

این نشست علمی از سلسله نشستهای چارتاقی نیاسر از دریچه نجوم می باشد که در زیر می توانید گزارشی از برگزاری آنها مشاهده نمایید:

سومین نشست چارتاقی نیاسر
گزارش برگزاری دومین نشست علمی چارتاقی نیاسر

گزارش برگزاری گردهمایی چارتاقی نیاسر

تولد خورشید یا انقلاب زمستانی و مشاهده آن از چارتاقی نیاسر