ارائه کارگاه آموزشی استرلاب مسطح بسیط توسط ایرج صفایی، کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان در کتابخانه و موزه ملی ملک در تهران

استرلاب ازجمله پرکاربرد ترین ابزارهای نجوم قدیم می باشد. این ابزار در گستره وسیع جغرافیایی یعنی از هند تا شمال آفریقا مورد استفاده قرار می گرفته است. در این بین ایرانیان سهم بسزایی در تکمیل و توسعه این ابزار داشته اند. و بسیاری از نفیس ترین استرلابهای دنیا بدست ایرانیان ساخته شده است. دونمونه از این استرلابها در حال حاضر در موزه ملک نگهداری می شود. بنابراین این موزه در نظر دارد ضمن برگزاری نمایشگاهی از استرلابهای موجود در مخزن موزه، کارگاه  آموزشی نیز با همین موضوع برگزار نماید.

این کارگاه آموزشی بعدازظهر روز سه شنبه شانزدهم خرداد 1391 در محل مجموعه کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار می گردد. در این جلسه نخست دکتر محمد باقری، عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران و دانشجوی ایشان، آقای شهیدی اطلاعاتی در خصوص استرلابهای موجود در موزه ملک ارائه می نمایند. سپس از ساعت 15 تا 17 ، آقای صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان در کارگاه آموزشی، ضمن اشاره به تاریخچه استرلاب و انواع آن راجع به ساختار رایج ترین گونه استرلاب تشریح و روش کار با آن به حاضرین آموزش می دهند.

علاقمندان می توانند جهت دریافت اطلاعات بیشتر به سایت اینترنتی کتابخانه و موزه ملک به نشانی مراجعه نمایند:
http://www.malekmuseum.org

لازم به ذکر است که آقای ایرج صفایی، کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان پژوهش گسترده ای راجع به ابزارهای نجوم قدیم انجام داده است و بخشی از تحقیقات خود را در قالب مقالاتی در این زمینه ارائه نموده است. همچنین تاکنون 12 ابزار نجوم قدیم از جمله چند گونه فراموش شده استرلاب مسطح، ربع، ساعت آفتابی و ... را تاکنون با هزینه شخصی احیا ننموده است. که موارد از آن به شرح زیر می باشد:

 

طراحی و ساخت استرلاب مسطح بسیط با قطر 160 و 280 میلیمتر از جنس فلز برنج

طراحی و ساخت استرلاب زورقی با قطر 280 میلیمتر از جنس فلز برنج

احیا، طراحی و ساخت استرلاب مسطری با قطر 280 میلیمتر از جنس فلز برنج

تلفیق ربع مقنطر، ربع مجیب و ربع ساعتی و در یک بزار و ساخت آن از جنس فلز برنج

طراحی و ساخت زرقاله با قطر 160 میلیمتر از جنس فلز برنج

طراحی و انتشار کیت آموزشی استرلاب مسطح 

طراحی ساعت آفتابی مدل سیاره ای برای میدان جلفای اصفهان

طراحی ساعت آفتابی مدل سیاره ای برای  دانشگاه پیام نور آران و بیدگل

طراحی و ساخت ساعت آفتابی مدل استوانه­ای از جنس فلز برنج

طراحی و انتشار کیت ساعت آفتابی با مختصات رصدخانه دانشگاه کاشان

و طراحی و ساخت چندین ابزار نجومی دیگر