بررسی بزرگترین آشکارسازهای تداخل سنج لیزری امواج گرانشی جهان

ایرج صفایی

رصدخانه دانشگاه کاشان

چکیده :

امواج گرانشی در اثر تغییرات در میدان گرانشی در فضا – زمان منتشر می شود. عبور این امواج از بین ذرات آزاد موجب تغییرات آنی فواصل ذرات نسبت به یکدیگرمی گردد. درآشکارسازهای تداخل سنج لیزری ، از ساختار تداخلسنج مایکلسون استفاده می شود . عبور موج گرانشی سبب تغییر کوچکی درطول بازو های تداخل سنج و در نتیجه ایجاد گرته تداخلی  می شود. وموج گرانشی آشکارسازی می شود . از آنجا که تاثیرات امواج گرانشی بسیار ضعیف است ، این تغییرات طول بازوها چندان بزرگ نیست . از طرفی عواملی همچون نوفه های زلزله ای ، نوفه های گرمایی ، نوفه های شلیک (shot noise) و نوفه های جذر و مدی باعث ایجاد اختلال در فرایند آشکارسازی می شوند . در جهان تعدادی آشکارساز از این نوع ساخته شده است . بزرگترین آنها عبارتند از

1- در ژاپن آشکارساز TAMA300  باطول بازوی 300 متر

2- در آلمان آشکارسازGEO600 باطول بازوی 600 متر

3- درایتالیا آشکارساز VIRGO  باطول بازوی 3000 متر

4- در آمریکا آشکارساز های   LIGO  باطول بازوی 4000 متر

5- و در آینده در فضا آشکارساز  LISA   باطول بازوی  5000000 کیلو متر

ارائه شده توسط ایرج صفایی از رصدخانه دانشگاه کاشان در پنجمین همایش سراسری علوم پایه – آبان 1385 – قائم شهر